ورق نسوز کلینگریت تقویت شده با سیم فولادی، اینکل، و یا استیل ضد زنگ، محصولی انعطاف پذیر، و مقاوم در برابر فشار و حرارت بالا است که به واسطه استفاده از پودر آزبست در ترکیباتش، جزو محصولات با کاربرد خاص به شمار می‌آید.
وجود سیم در این محصول، باعث شده تا استحکام این ورق نسوز ، تا حد چشمگیری بهبود بیابد.
امروزه طیف گسترده‌ای از ورق‌های نسوز در بازار وجود دارد که هر یک، با توجه به جنس، ابعاد، و روش تولید، ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند.
اما در این بین، نقاط مشترک متعددی در میان آن‌ها به چشم می‌خورد.
برای مثال، همان گونه که از نام این ورق‌ها پیدا است، تحمل حرارتی بالایی داشته و ساختار خود را در شرایط آب و هوایی مختلف حفظ می‌نمایند.
علاوه بر این، این ورق‌ها که عمدتاً به صورت واشر، و برای پر کردن فاصله بین دو قطعه استفاده می‌شوند، با مقاومت چشمگیر در برابر فشار، از خروج محتویات، و همین طور، آسیب دیدن تجهیزات جلوگیری کرده و هزینه‌های تعمیر و نگهداری را به شدت کاهش می‌دهند.
از سوی دیگر، مقاومت شیمیایی ورق نسوز ، به طور قابل توجهی بالا بوده و در برابر خوردگی و زنگ زدگی مصون هستند.
این محصولات که قیمت اقتصادی هم دارند، با انعطاف پذیری مطلوب، امکان آب بندی سطوح مختلف را فراهم می‌سازند.
با وجود این شباهت‌ها، همچنان انتخاب ورق نسوز مناسب و متناسب با محیط عایق بندی، از اهمیت بالایی برخوردار بوده و می‌تواند امنیت و ماندگاری آب بندی را تضمین نماید.
استفاده از ورق نسوز کارآمد، می‌تواند تا حد زیادی از بروز خسارت و صدمه دیدن تجهیزات جلوگیری نماید.
این امر، ارتباط مستقیمی با جنس و روش تولید ورق‌ها دارد، در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه یکی از ورق‌های نسوز پر طرفدار، یعنی ورق کلینگریت سیم‌دار پرداخته و جزئیات مربوط به آن را بررسی نماییم.
علت نامگذاری این ورق، شرکت کلینگر، اولین و شناخته شده‌ترین تولید کننده ورق کلینگریت است.
طی دهه‌های اخیر، شرکت‌های دیگری دست به تولید این محصول پر طرفدار زده‌اند که از این میان، می‌توان به بروگمن، اکسترا، و فرنزلیت اشاره نمود.
ورق کلینگریت، از دو ماده اصلی تشکیل می‌شود؛ پودر آزبست و رزین لاستیکی.
همچنین، گاهی و به دلایلی که در ادامه این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرند، سطح ورق کلینگریت را با گرافیت پوشانده و یا آن را با سیم تقویت می‌نمایند.
پیش از مطالعه ویژگی‌ها و کاربردهای ورق کلینگریت سیم‌دار، بهتر است تا آشنایی بیشتری با مواد اولیه به کار گرفته شده در تولید آن، یعنی پودر آزبست و رزین لاستیکی به دست آوریم.
الیاف آزبست، یکی از مواد نسوزی است که از سال‌های دور توسط بسیاری از صنعت‌گران، به عنوان انتخاب اول برای عایق بندی تجهیزات مورد استفاده قرار می‌گرفت.
الیاف در هم تنیده و شمشیری شکل آزبست، علاوه بر تحمل حرارتی بالا، نفوذ ناپذیری خیره کننده‌ای را در برابر رطوبت، روغن، و بخار برای محصولات تولید شده از آن به ارمغان آورده است.
این انسجام الیاف، از سوی دیگر، آن را در برابر خوردگی اکثر مواد اسیدی و قلیایی نیز مقاوم ساخته است.
اما در طول دهه‌های اخیر، حساسیت جامعه جهانی در مورد غبار آزبست و خطرات احتمالی آن برای سلامت انسان و محیط زیست، استفاده از این ماده نسوز را با محدودیت‌های جدی مواجه نموده است.
با این حال، چشم‌پوشی از مزایای قابل توجه آزبست، دشوار بوده و همین امر، متخصصین را بر آن داشته تا راهکارهای مختلفی برای مهار غبار این ماده محبوب در نظر بگیرند.
شاید بتوان ورق کلینگریت را نمونه‌ای موفق از این تلاش دانشمندان دانست.
در تولید ورق کلینگریت، یکی از راه‌های مهار غبار سمی آزبست، ترکیب آن با یکی از رزین‌های لاستیکی مانند NBR، NR، و یا SBR می‌باشد.
این کار، علاوه بر کاهش انتشار غبار، انعطاف پذیری مناسبی را برای ورق کلینگریت به همراه خواهد داشت.
همچنین، در برخی موارد، سطح ورق کلینگریت را با یک لایه گرافیت می‌پوشانند تا علاوه بر مهار غبار آزبست، تحمل حرارتی ورق را بهبود ببخشد.
یکی دیگر از راه‌های تقویت ویژگی‌های مثبت ورق کلینگریت، مسلح نمودن آن با سیم فولادی یا استیل ضد زنگ می‌باشد که منجر به افزایش تحمل فشار و استحکام محصول خواهد شد.
اگرچه استفاده از گرافیت، غبار آزبست را تا حد زیادی مهار می‌کند اما همچنان، استفاده از ورق کلینگریت در محیط‌هایی که در تماس مستقیم با انسان یا محیط زیست باشد، مجاز نمی‌باشد.
در مجموع، ورق کلینگریت بدون سیم ، سیم‌دار، بدون سیم آغشته به گرافیت، و سیم‌دار آغشته به گرافیت تولید می‌گردد.
پیش از بررسی ویژگی‌های ورق کلینگریت سیم‌دار، نگاهی بر روند تولید این محصول خواهیم داشت.
برای تولید ورق کلینگریت سیم‌دار، مراحل زیر طی می‌گردد:
این کار، علاوه بر مهار نسبی غبار آزبست، ضریب اصطکاک را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
به منظور مهار بیشتر غبار، و رفع شکنندگی مخلوط پودر آزبست و روغن سیلیکون، آن را با یکی از انوع رزین‌های لاستیکی، مانند NBR، NR، و یا SBR ترکیب می‌کنند تا انعطاف پذیری محصول نهایی ارتقا بیابد.
این امر، تحمل حرارتی و مقاومت ورق در برابر فشارهای وارد شده را نیز بهبود خواهد بخشید.
هدف از انجام این کار، حصول اطمینان از ترکیب کامل مواد خواهد بود.
در صورت نیاز به افزایش مقاومت ورق کلینگریت در برابر گرما، و همچنین مهار بیشتر غبار آزبست، ورق به دست آمده را به یک لایه گرافیت آغشته می‌نمایند.
تقویت کردن ورق کلینگریت با سیم، استحکام ورق را افزایش داده و مقاومت آن را در برابر فشار بهبود می‌بخشد.
ورق کلینگریت در ابعاد یک و نیم در یک و نیم تا دو متر تولید گردیده و ضخامت آن معمولاً تا حدود 6 میلیمتر خواهد بود.
ورق نسوز کلینگریت تقویت شده با سیم، به دلیل مهار مطلوب غبار آزبست، در کنار خواص مکانیکی و شیمیایی قابل توجه، یکی از پر کاربردترین عایق‌های به کار گرفته شده در صنایع خاص می‌باشد.
با این‌که ضخامت ورق کلینگریت سیم‌دار، تاثیر مستقیمی بر ویژگی‌های آن خواهد داشت اما می‌توان موارد زیر را مهم‌ترین مزایای این ورق نسوز به شمار آورد:
m1.5 * 1 m1.5 * 2 | ابعاد معمول |
mm6 – 0.5 | ضخامت |
2 | تراکم الیاف |
600 تا 100- | بازه تحمل حرارتی |
MPa10 | مقاومت در برابر فشار |
غیر قابل اشتعال | اشتعال پذیری |
مقاوم در برابر اشعه ماورای بنفش | مقاومت در برابر اشعه‌ها |
استفاده از ورق کلینگریت سیم‌دار، با توجه به مزایای مطرح شده در صنایع مختلف میسر خواهد بود؛ از جمله:
نکته قابل توجه این است که اگرچه در این محصول، غبار آزبست تا حد زیادی توسط روغن سیلیکون، رزین لاستیکی، و در برخی مواقع، گرافیت مهار شده اما همچنان، به کارگیری ورق کلینگریت سیم‌دار در محیط‌هایی که در تماس با انسان باشد، مجاز نخواهد بود.
از همین رو، متخصصین حوزه عایق بندی صنعتی، در تلاش هستند تا جایگزین‌های مناسبی برای آزبست استفاده شده در این محصول بیابند.
امروزه ورق کلینگریت بدون آزبست ، ساخته شده از الیاف سرامیک، الیاف فایبرگلاس ، و یا آرامید، این قابلیت را دارند که حتی در محیط‌های بهداشتی و صنایع دارویی نیز مورد استفاده قرار بگیرند.
منابع: