نخ نسوز فایبرگلاس

نخ بافته یا تابیده شده از الیاف مقاوم فایبرگلاس، با نام طناب و پکینگ فایبر نیز شناخته می‌شود.

این نخ نسوز پر طرفدار، به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، نقش بسزایی در کاهش هزینه‌ها و کمک به اقتصاد صنعت‌گران خواهد داشت.

امروزه تنوع زیادی از انواع نخ‌های تابیده و یا بافته شده از الیاف نسوز وجود دارد که براساس جنس و ضخامت، کاربردهای متفاوتی دارند.

با این حال، نقاط مشترک فراوانی در میان ویژگی‌های کلی این محصولات به چشم می‌خورد؛ از جمله:

• * تحمل حرارتی بالا و حفظ ثبات ابعادی در شرایط مختلف آب و هوایی
• * عملکرد مثبت در محیط‌های اسیدی و قلیایی، و در نتیجه، مقاومت در برابر خوردگی شیمیایی
• * خواص مکانیکی قابل توجه و مقاومت در برابر کشش، سایش، و پارگی

این مزایا، موجب گردیده تا به کارگیری نخ نسوز برای آب بندی قطعات، از فرسایش آن‌ها جلوگیری نموده و از تحمیل هزینه‌های هنگفت تعمیر بر صنایع جلوگیری کند.

با این حال، نمی‌توان یک نخ نسوز را در تمام شرایط به کار گرفت.

انتخاب نخ نسوز مناسب، ارتباط مستقیمی با نیازهای برگرفته از محیط خواهد داشت.

در نتیجه، برای انتخاب نخ نسوز، وجود تناسب میان ویژگی‌های نخ نسوز و شرایط موجود در فضای عایق بندی از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد.

به همان میزان که انتخاب نخ نسوز مناسب، موجب صرفه‌جویی در هزینه‌ها و افزایش طول عمر قطعات می‌گردد، انتخاب اشتباه، منجر به بروز خسارات جدی خواهد شد.

این امر، شناخت انواع نخ نسوز را ضروری ساخته است و ما در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه یکی از پر استفاده‌ترین این نخ‌ها، یعنی نخ نسوز فایبرگلاس بپردازیم.

از میان دلایل محبوبیت نخ فایبر، می‌توان به قیمت مقرون به صرفه، تحمل حرارتی مناسب، وزن پایین و مقاومت شیمیایی قابل توجه اشاره نمود.

ماده اولیه برای تولید این محصول، الیاف شیشه یا فایبرگلاس است که از سال‌های دور مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

با این حال، محبوبیت این الیاف و محصولات تولید شده از آن، به اواخر قرن 20 و همزمان با اعمال محدودیت‌ها در خصوص استفاده از الیاف آزبست برمی‌گردد.

محصولات آزبست که از پایان قرن 19 میلادی، جزو پر مصرف‌ترین محصولات نسوز به کار گرفته شده در صنعت بودند، بعد از صد سال، با محدودیت روبرو شدند.

علت این تصمیم جوامع جهانی، سمی بودن غبار بسیار ریز آزبست است که می‌تواند با ورود به سیستم تنفسی، موجب بروز بیماری گردد.

به دنبال مشکل پیش آمده برای آزبست، فایبرگلاس، در مدت کوتاهی، جای آن را گرفت.

علت این محبوبیت سریع، قیمت مقرون به صرفه و ویژگی‌های مشابه آزبست، در عین غیر سمی بودن می‌باشد.

الیاف فایبر، در شش گروه قرار می‌گیرند که برای تولید نخ نسوز فایبرگلاس، از چهار گروه نخست استفاده می‌کنند:

• * E-Glass ؛ اصلی‌ترین کاربرد الیاف نوع ای‌گلس، آب بندی قطعات در صنعت خودروسازی می‌باشد که به دلیل استحکام و همچنین خواص دی الکتریک این الیاف می‌باشد.
• * R-Glass ؛ الیاف نوع آرگلس، معمولاً برای تولید کامپوزیت ساختمانی به کار می‌رود که نیاز به خواص مکانیکی نسبتاً خوبی دارد.
• * S-Glass ؛ این نوع از الیاف فایبرگلاس، مقاومت بسیار خوبی در برابر کشش، سایش، و پارگی دارد.

این مزیت، باعث شده تا الیاف اس‌گلس، انتخاب خوبی برای تولید کامپوزیت مهندسی باشد.

• * C-Glass ؛ عملکرد شیمیایی قابل توجه نوع سی‌گلس باعث شده تا در محیط‌های بهداشتی استفاده شود.
• * ECR-Glass ؛ مقاومت مطلوب الیاف ای‌سی‌آر گلس در محیط‌های اسیدی، این نوع از الیاف فایبر را مناسب به کارگیری در کارخانه تولید مواد شوینده نموده است.
• * AR-Glass ؛ الیاف نوع ای‌آر گلس را بیشتر در صنعت داروسازی استفاده می‌کنند.

علت این کار، عملکرد مثبت این الیاف در محیط‌های شیمیایی خواهد بود.

نخ یا طناب فایبرگلاس، به دو صورت بافته و یا تابیده تولید می‌گردد و این امر، ارتباط مستقیمی با میزان انعطاف پذیری و استحکام مورد نیاز خواهد داشت.

نخ‌های تابیده شده، انعطاف پذیری بیشتری خواهند داشت و در محیط‌هایی به کار می‌روند که نیاز به شکل پذیری بالایی وجود داشته باشد.

در مقابل، زمانی که نیاز به استحکام بالاتری در مقایسه با انعطاف پذیری وجود داشته باشد، الیاف را می‌بافند تا با افزایش انسجام الیاف، استحکام آن بالاتر رود.

علاوه بر این، نخ فایبرگلاس، قابل تولید با سطح مقطع گرد و چهار گوش خواهد بود.

نخ نسوز فایبر با سطح مقطع گرد، برای دوخت تجهیزات ایمنی، و در ضخامت‌های بیشتر، به عنوان طناب مقاومتی کاربرد دارد.

حال آن‌که نخ فایبر با سطح مقطع چهارگوش، که با نام پکینگ فایبرگلاس نیز شناخته می‌شود، برای درزگیری قطعات صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در مجموع، محصولات تولید شده از الیاف فایبرگلاس، از اواخر قرن 20 میلادی، به دلایل متعددی، در معرض توجه صنایع مختلف قرار گرفت.

این محصولات، از مقاومت خوبی در برابر دماهای بالا برخوردارند و خواص مکانیکی و شیمیایی مطلوبی نیز دارند.

در کنار این مزایا، قیمت محصولات فایبر، در مقایسه با ویژگی‌های یاد شده، بسیار اقتصادی می‌باشد.

از آن‌جا که نخ نسوز فایبرگلاس نیز از همین الیاف مقاوم، در ضخامت‌های مختلف تولید می‌گردد، مزایای فوق، درمورد این محصول نیز صدق خواهد کرد.

بنابراین، می‌توان مزایای زیر را جزو اصلی‌ترین علل محبوبیت نخ فایبر به شمار آورد:

• * قیمت مناسب و مقرون به صرفه
• * وزن پایین
• * استحکام کافی و مقاوم در برابر پارگی
• * فاقد ماده سمی و قابل به کارگیری در محیط‌های مختلف
• * غیر قابل اشتعال و عدم انتشار دود سمی در مواجهه با آتش
• * مقاوم در برابر دماهای بالا تا 540 درجه سانتیگراد، به مدت طولانی؛

این محصول، برای مدت کوتاه، قادر به تحمل دمای بالا تا 700 درجه سانتیگراد نیز خواهد بود.

• * مقاوم در برابر خوردگی و اکسیداسیون، به دلیل مقاومت شیمیایی قابل توجه
• * قابل استفاده برای عایق بندی الکتریکی، در کنار عایق بندی حرارتی

مزایای عنوان شده برای نخ نسوز فایبرگلاس، باعث شده تا این محصول پرطرفدار، کاربردهای متفاوتی داشته باشد.

در ادامه این مقاله، به برخی از مهم‌ترین موارد استفاده نخ فایبر اشاره خواهیم کرد:

• * دوخت تجهیزات ایمنی، مانند دستکش و لباس نسوز
• * آب بندی لوله‌های مسی
• * تولید پرده حرارتی
• * عایق بندی دیگ‌های بخار و کوره‌های حرارتی
• * آب بندی مخازن، پمپ‌ها و شفت‌ها
• * درزگیری تجهیزات مربوط به شیرین کردن آب
• * عایق بندی اجاق‌های گاز
• * آب بندی تجهیزات در میدان‌های گازی، سکوهای نفتی، و صنایع پتروشیمی
• * عایق بندی قطعات نیروگاهی
• * آب بندی قطعات در صنعت ساخت و ساز
•