لاستیک ضد روغن NBR

لاستیک اکریلونیتریل بوتادین، که معمولاً با نام لاستیک نیتریل شناخته شده و با علامت اختصاری NBR نمایش داده می‌شود، یک الاستومر پر کاربرد و منحصر به فرد است.

این محصول که به لاستیک ضد روغن معروف شده، با رنگ مشکی براق و سطح صاف، بیشترین کاربرد را زمانی دارد که به مقاومت در برابر خوردگی روغن و مواد نفتی نیاز باشد.

انواع ورق‌های لاستیکی موجود در بازار، به صورت نوار و درزگیر، معمولاً برای ساخت واشر آب بندی به کار گرفته می‌شوند. با وجود تفاوت‌های ناشی از جنس، ابعاد و ضخامت ورق‌ها، همچنان نقاط مشترک فراوانی در مورد ویژگی‌ها و مزایای این ورق‌ها وجود دارد. برای مثال، تمامی انواع ورق‌های لاستیکی، انعطاف و شکل پذیری خود را حتی در دماهای پایین هم حفظ خواهند کرد. علاوه بر این، استفاده از این ورق‌ها به منظور کاهش لرزش در ماشین‌های صنعتی و کمک فنرها، به دلیل برخورداری از خاصیت ارتجاعی مطلوبشان میسر می‌باشد. این ورق‌ها همچنین، در برابر اشعه‌های مضر همچون اشعه ماورای بنفش مقاوم بوده و عملکرد مناسبی در مواجهه با مواد شیمیایی از جمله نفت، روغن و مواد اکسید کننده دارند. در برخی مواقع، قابلیت عایق بندی الکتریکی، استفاده از این محصولات را در این زمینه هم میسر می‌سازد. 

اگرچه انواع مختلف ورق‌های لاستیکی مزایای مشترک زیادی دارند اما شرایط محیط عایق بندی، و نیاز به دقت بالا در انتخاب گزینه مناسب برای رسیدن به نتیجه ایده‌آل، گاهی کمی تصمیم گیری را سخت می‌نماید. بنابراین، همواره باید پیش از به کارگیری این ورق‌ها به شرایط محیطی و متناسب بودن آن با جنس و ابعاد لاستیک داشته باشیم. در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه ویژگی‌های یکی از انواع ورق‌های لاستیکی محبوب، یعنی لاستیک ضد روغن NBR پرداخته و کاربردهای آن را بررسی نماییم.

لاستیک ضد روغن یا اکریلونیتریل بوتادین، با علامت NBR، با عنوان لاستیک روغن گیر نیز معروف بوده و همان طور که از نامش پیدا است، در محیط‌هایی به کار گرفته می‌شود که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی انواع روغن‌های صنعتی داغ و حلال‌های صنعتی وجود داشته باشد. این محصول که سطحی صاف و رنگ مشکی براق دارد، از خواص مکانیکی مطلوبی برخوردار بوده و در برابر کشش و سایش مقاوم می‌باشد. همچنین، لاستیک ضد روغن، در برابر آب، نمک و نفوذ گازها نیز عملکرد مثبتی نشان می‌دهد. مقاومت در برابر لایه اوزون و اشعه‌های مضر، خواص دی الکتریک قابل توجه و انعطاف پذیری مطلوب، از دیگر مزایای استفاده از لاستیک NBR می‌باشد که آن را تبدیل به محصولی پر طرفدار و محبوب در بین صنایع مختلف نموده است.

البته لاستیک ضد روغن با میزان اکریلونیتریل بیشتر، از مقاومت بهتری در برابر روغن و سایش برخوردار است، حال آن‌ که در لاستیک ضد روغن با اکریلونیتریل کمتر، انعطاف پذیری محصول بهتر خواهد بود.

این ویژگی‌ها باعث شده تا لاستیک ضد روغن را در حوزه‌های مختلفی همچون پتروشیمی، هوافضا، تولید کفش‌های ایمنی، و درزگیری قطعات صنعتی مورد استفاده قرار دهند. همچنین، این محصول، در میان اتصالات تحت فشار هوا یا مایعات، و فلنج‌ها کاربرد دارد. صنایع غذایی، و عایق بندی ترانسفورماتورهای الکتریکی، از دیگر حوزه‌هایی هستند که از مزایای لاستیک ضد روغن بهره می‌برند.

لاستیک NBR که معمولاً در عرض 100 و 120 سانتیمتر، و در ضخامت‌های مختلف تولید می‌گردد، یکی از ورق‌های لاستیکی پر کاربرد است و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، جایگاهی در خور توجه در میان صنعت‌گران دارد. در ادامه این مقاله، نگاهی کوتاه به برخی از شاخصه‌های این محصول خواهیم انداخت:

• * سطح صاف و براق و رنگ مشکی براق
• * انعطاف پذیری قابل توجه
• * حفظ ساختار و ثبات ابعادی در بازه دمایی منفی 59 تا مثبت 120 درجه سانتیگراد؛ البته متخصصین، دمای ایمن و کاربردی را برای استفاده طولانی مدت از این محصول، در حدود 100 درجه سانتیگراد برآورد کرده‌اند.
• * مقاومت بالا در برابر خوردگی و نفوذ نفت، روغن‌های داغ صنعتی، بنزین، حلال‌های هیدرو کربنی، آب، نمک، فاضلاب، متان، اتان، گاز طبیعی، و مایعات هیدرولیک مبتنی بر نفت؛ البته مقاومت لاستیک ضد روغن در برابر حلال‌های قطبی، هیدروکربن‌های معطر و هیدروکربن‌های کلر، نسبتاً پایین است.
• * خواص مکانیکی فوق العاده و مقاومت در برابر کشش، سایش، پارگی، و فرسایش
• * مقاومت در برابر اشعه‌های مضر مانند اشعه ماورای بنفش و ازن
• * قدرت مهار فشارهای وارد شده بر قطعات و جلوگیری از فرسایش آن‌ها
• * عملکرد مطلوب در محیط‌های اسیدی و قلیایی
• * خواص دی الکتریک و قدرت عایق بندی الکتریکی

لاستیک ضد روغن NBR را بر اساس ویژگی‌هایش، در حوزه‌های مختلفی به کار می‌گیرند. همان طور که پیش‌تر اشاره شد و از نام این محصول نیز برمی‌آید، اصلی‌ترین کاربرد این لاستیک، هنگامی‌ است که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی روغن‌ها داشته باشیم. برخی از کاربردهای لاستیک ضد روغن عبارتند از:

– در بین اتصالات و فلنج‌هایی که تحت فشار هوا یا مایع قرار دارند

– صنعت هوا فضا

– تولید ترانسفورماتورهای الکتریکی

– عایق بندی غلتک، چرخ‌های متحرک و تجهیزات چاپ

– آب بندی قطعات در صنایع غذایی

– تولید دستکش و کفش ایمنی

– عایق بندی تجهیزات و تاسیسات الکتریکی

– عایق بندی مخازن و پمپ‌های سوخت

– آب بندی شیلنگ‌های سوخت رسان

– عایق بندی قطعات در صنایع پتروشیمی

– آب بندی تجهیزات نیروگاهی

منابع:

polymerdatabase

j-flex.

martins-rubber

britannica

pdf4pro