ورق کلینگریت بدون سیم را می‌توان جزو محصولات پر کاربرد در عایق بندی حوزه‌های مختلف صنعت به شمار آورد.
این محصول، از ترکیب پودر آزبست و یا ترکیبی از مواد نسوز دیگر، با رزین‌های لاستیکی تولید می‌گردد و در عین استحکام بالا، از انعطاف پذیری مطلوبی برخوردار است.
البته، استفاده یا عدم استفاده از آزبست در تولید این ورق نسوز ، تاثیر مستقیمی بر ویژگی‌ها و در نتیجه کاربردهای آن خواهد داشت.
تا به امروز، انواع مختلفی از ورق‌های نسوز به بازار عرضه شده که با وجود تفاوت‌های موجود، در حوزه‌های زیر مشابه هستند:
کاربرد اصلی ورق‌های نسوز، فارغ از جنس، سایز و شیوه تولید آن‌ها، ساخت واشر برای پر کردن فضای خالی بین قطعات و جلوگیری از بروز اصطکاک در میان دو قطعه، و همچنین، نشت محتویات داخل تجهیزات است که اغلب به صورت مایع یا گاز می‌باشد.
اگرچه طیف وسیعی از ورق‌های نسوز، با یک سری ویژگی‌های مشابه، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد اما انتخاب ورق مناسب، به چند دلیل از اهمیت بالایی در آب بندی قطعات صنعتی حائز اهمیت خواهد بود:
برای انتخاب ورق نسوز براساس نیازهای محیطی، لازم است تا آشنایی دقیق‌تری با انواع ورق‌های موجود در بازار داشته باشیم.
به همین دلیل، ما در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه‌ای اجمالی درمورد ورق کلینگریت بدون سیم پرداخته و کاربردهای مناسب این محصول را براساس ویژگی‌هایش ارزیابی نماییم.
ورق نسوز کلینگریت ، یکی از محصولات تولید شده از پودر آزبست و رزین لاستیکی است.
این ورق‌ها به طول یک یا دو متر و عرض 1.5 متر ساخته شده و ضخامت معمول آن‌ها نیم تا 6 میلیمتر خواهد بود.
علت نام‌گذاری این محصول به نام کلینگریت، نام شرکت آلمانی کلینگر است که نخستین تولید کننده این ورق‌ها بوده است.
البته امروزه شرکت‌های دیگری مانند بروگمن، فرنزلیت، و اکسترا نیز به جرگه تولید کنندگان ورق نسوز کلینگریت پیوسته‌اند.
همان طور که اشاره شد، دو ماده اصلی اولیه در تولید ورق کلینگریت ، پودر آزبست و یکی از رزین‌های لاستیکی می‌باشد.
آزبست، یکی از الیاف قدیمی در حوزه عایق بندی صنعتی است که از اواخر قرن 19، تبدیل به انتخاب اول بسیاری از کارخانه‌ها گردید.
یکی از علل محبوبیت بالای طناب آزبست در میان صنعت‌گران، استحکام و تحمل حرارتی بالایی آن می‌باشد.
از سوی دیگر، این الیاف شمشیری شکل و در هم تنیده، در برابر آب و روغن نیز نفوذ ناپذیر هستند و این مورد نیز، یکی دیگر از مزایای آزبست به شمار می‌آید.
با این حال، ملاحظات و نگرانی‌های جامعه جهانی درمورد خطرات غبار آزبست برای سلامتی افرادی که با آن در تماس هستند و همچنین، حفظ محیط زیست، در اواخر قرن 20 میلادی، موجب تغییراتی در زمینه به کارگیری آن شد.
در طی چند دهه گذشته، صنعت‌گران، محصولات تولید شده از آزبست را برای کاربردهای ویژه مورد استفاده قرار داده و از به کارگیری آن در محیط‌های عمومی خودداری می‌نمایند.
علیرغم اعمال محدودیت‌های گسترده در خصوص استفاده از محصولات تولید شده از آزبست، گذشتن از مزایای قابل توجه آزبست، چندان آسان نیست.
به همین دلیل، در بسیاری موارد، راه حل‌هایی برای مهار غبار آزبست در نظر گرفته شده تا امکان به کارگیری آن در فضاهای خاصی فراهم گردد.
ورق کلینگریت را می‌توان تلاشی موفق برای رسیدن به این هدف، در نظر گرفت.
ماده اولیه دیگری که در تولید ورق کلینگریت مورد استفاده قرار می‌گیرد، یکی از رزین‌های لاستیکی مانند SBR، NBR، و یا NR خواهد بود.
استفاده از این رزین‌ها، در وهله اول، انعطاف پذیری بالایی را برای این ورق‌ها به دنبال خواهد داشت.
طی سال‌های اخیر، یکی از راهکارهایی که متخصصین برای کاهش مضرات غبار آزبست در نظر گرفته‌اند، پوشاندن سطح ورق با الیاف گرافیت می‌باشد.
این کار، علاوه بر مهار غبار آزبست، مقاومت ورق کلینگریت را در برابر دماهای بالا نیز افزایش خواهد داد.
آشنایی بیشتر با مواد اولیه به کار گرفته شده در تولید ورق کلینگریت ، کمک شایانی به درک ویژگی‌های این محصول خواهد نمود اما پیش از آن، بهتر است نگاهی کوتاه به شیوه تولید ورق نسوز کلینگریت بیندازیم.
نخستین کاری که باید برای تولید این ورق انجام بگیرد، مهار غبار سمی آزبست، برای کاهش خطر ابتلای کارگران در تماس با آن، به بیماری ریوی است.
به همین دلیل، پودر آزبست را با روغن سیلیکون ترکیب می‌کنند.
البته این کار، مزیت دیگری هم دارد و ضریب اصطکاک ورق را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.
از آن‌جا که ترکیب پودر آزبست و روغن سیلیکون، از شکنندگی بالایی برخوردار است، لازم است تا در مرحله بعد، یکی از رزین‌های لاستیکی مانند NR، NBR و یا SBR به مواد اضافه شود.
رزین‌های لاستیکی، علاوه بر افزایش انعطاف پذیری محصول، مجدداً غبار را مهار نموده و از سوی دیگر، تحمل حرارتی ورق کلینگریت را بهبود می‌بخشند.
پیش از پرس نمودن ورق، ابتدا خمیر حاصل از پودر آزبست، روغن سیلیکون، و رزین لاستیکی را در کوره‌ای با دمای 500 درجه سانتیگراد گذاشته و سپس، دمای آن را به 100 درجه سانتیگراد می‌رسانند.
در صورت نیاز، پوشاندن سطح ورق با یک لایه گرافیت، علاوه بر جلوگیری کردن از انتشار غبار آزبست در فضا، تحمل حرارتی محصول را نیز افزایش می‌دهد.
ورق کلینگریت نهایی، معمولاً با طول و عرض یک و نیم متر، و به ضخامت حدودی 0.5 تا 6 میلیمتر خواهد بود.
همان طور که در این مقاله توضیح دادیم، غبار آزبست تا حد زیادی در این محصول مهار شده و به همین دلیل، استفاده از ورق کلینگریت بدون سیم، به شرط آن که در فضای عمومی نباشد، هیچ مشکلی نخواهد داشت.
مناسب‌ترین مکان‌ها برای استفاده از ورق کلینگریت بدون سیم، محیط‌های حاوی آب داغ و روغن، نیروگاه‌ها، و صنایع پتروشیمی می‌باشد.
وجود مواد نسوزی همچون آزبست، رزین لاستیکی، روغن سیلیکون، و در برخی موارد، گرافیت، موجب بروز مزایای متعددی در ورق کلینگریت بدون سیم گردیده است.
پیش از پرداختن به کاربردهای این ورق نسوز، ابتدا برجسته‌ترین ویژگی‌های ورق کلینگریت بدون سیم را بررسی خواهیم کرد:
mm6 – 0.5 | ضخامت |
cm150 * 150 cm150 * 200 | ابعاد |
2 – 1.6 | تراکم الیاف |
500 تا 100- | بازه مقاومت حرارتی |
MPa6 | مقاومت در برابر فشار |
آب، بخار، روغن، الکل، گازها، محیط‌های نیمه اسیدی | مقاومت شیمیایی |
غیر قابل اشتعال و مقاوم در برابر حرارت مستقیم | اشتعال پذیری |
مقاوم در برابر اشعه ماورای بنفش | مقاومت در برابر اشعه‌ها |
با توجه به مزایای عنوان شده برای ورق کلینگریت بدون سیم، عمده‌ترین کاربرد این محصول، تولید واشرهای عایق بندی می‌باشد.
نکته قابل توجه این‌جا است که اگرچه غبار آزبست، در این محصول تا حد زیادی مهار شده اما همچنان، مجاز به استفاده در فضاهای نزدیک به انسان یا طبیعت نبوده و نمی‌تواند در صنایعی همچون داروسازی یا صنایع غذایی به کار گرفته شود.
به این ترتیب، کاربردهای ورق کلینگریت بدون سیم، در یکی از گروه‌های زیر قرار خواهد گرفت:
لازم به یادآوری است که تمام این کاربردها در شرایطی است که انسان یا محیط زیست، تماس مستقیمی با ورق کلینگریت نداشته باشند.
در طول دهه اخیر، به منظور افزایش کاربردهای ورق کلینگریت، آزبست را با مواد نسوز دیگری همچون فایبرگلاس، سرامیک، و یا آرامید جایگزین می‌کنند.
به این ترتیب گستره موقعیت‌های مناسب برای به کارگیری این محصول، وسیع‌تر خواهد شد.
منابع: