نوار نسوز آزبست

نوار نسوز آزبست، موسوم به نوار موتورخانه، جزو محصولات نسوزی است که در طول قرن 20 میلادی طرفداران زیادی داشته است.

این محصول از طناب آزبست با درصد خلوص بالا تهیه می‌گردد و امروزه، به دلیل محدودیت‌های موجود برای استفاده از آن، تنها مجاز به استفاده در محیط‌های خاص می‌باشد.

نوارهای بافته شده از انواع الیاف نسوز، با وجود تفاوت‌های برگرفته از جنس، ضخامت و تراکم الیاف به کار گرفته شده در تولید آن‌ها، در یک سری موارد شبیه به هم هستند؛ برای مثال:

• * تحمل حرارتی بالا
• * خواص مکانیکی مطلوب و مقاومت در برابر کشش، سایش و پارگی
• * عملکرد بالا در محیط‌های اسیدی و قلیایی، و مقاوم در برابر زنگ زدگی و خوردگی شیمیایی
• * عرض کمتر از 20 سانتیمتر؛ این مورد، تنها تفاوت میان پارچه و نوار نسوز می‌باشد.

نوار نسوز ، عموماً برای آب بندی قطعات و ساخت واشر به کار گرفته می‌شوند اما برای دستیابی به عایق بندی ایده‌آل و جلوگیری از آسیب دیدگی تجهیزات، هنگام انتخاب نوار آب بندی، باید به جزئیات هر یک از ویژگی‌های مطرح شده توجه نمود.

در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه ویژگی‌ها و کاربردهای نوار نسوز آزبست پرداخته و علل محدودیت‌های موجود برای استفاده از آن، در طی سال‌های اخیر را بررسی نماییم.

الیاف مقاوم و در هم تنیده آزبست، موسوم به پنبه کوهی، به دلیل ظاهر شمشیری شکل خود، استحکام و نفوذ ناپذیری بالایی دارند و همین امر، محصولات تولید شده از آزبست را به مدت صد سال، جزو پر استفاده‌ترین عایق‌های صنعتی قرار داد.

از دیگر مزایای آزبست، تحمل حرارتی بالای آن تا حدود 550 درجه سانتیگراد و کاهش اتلاف انرژی به دلیل انسجام بالای الیافش می‌باشد.

آزبست که از اواخر قرن 19 میلادی، توسط یک دانشمند اتریشی و به شکل واشر به دنیای صنعت معرفی گردید، به مدت صد سال، تقریباً در تمامی کارخانه‌ها به کار گرفته می‌شد اما در سال‌های پایانی قرن بیستم، با افزایش تعداد بیماران مبتلا به بیماری‌های تنفسی و انجام تحقیقات گسترده توسط متخصصین، مشخص شد که غبار بسیار ریز آزبست، در صورت بریده شدن و یا خراش محصول، به راحتی در هوا پخش و وارد سیستم تنفسی انسان می‌گردد. این غبار به شدت سمی بوده و به مرور، می‌تواند منجر به بروز بیماری‌های خطرناکی مانند سرطان ریه یا آزبستوز گردد.

به این ترتیب، با آگاهی جوامع بین المللی از آسیب‌های غبار آزبست برای سلامت انسان و طبیعت، و نگرانی‌های ایجاد شده در این زمینه، استفاده از محصولات تولید شده از این ماده نسوز، در مکان‌هایی که ارتباط مستقیمی با افراد دارند، به طور کامل ممنوع اعلام گردید و محدود به محیط‌های دور از دسترس انسان، مانند موتور خانه‌ها، کوره‌ها و دیگ‌های حرارتی گردید.

در پی این تصمیم، متخصصین در صدد شناسایی و استفاده از جایگزین‌هایی مناسب برای محصولات آزبستی برآمدند.

با این حال، صرف نظر نمودن از مزایای متعدد آزبست، از جمله تحمل حرارتی بالا، استحکام، خواص مکانیکی، مقاومت شیمیایی و نفوذ ناپذیری خیره کننده، برای بسیاری از صنعت‌گران آسان نبود. در نتیجه، استفاده از محصولات تولید شده از این الیاف، محدود به محیط‌های خاصی مانند موتورخانه‌ها، دیگ‌های بخار و کوره‌های حرارتی گردید. در برخی موارد نیز، سطح محصولات تولید شده از آزبست را با روغن تفلون، گرافیت یا مواد نسوز دیگر می‌پوشانند تا غبار سمی آزبست، تا حدودی مهار گردد.

نوار نسوز آزبست ، از همین الیاف آزبست، و در قالب سه محصول تولید می‌گردد؛ نوار نسوز آزبست غباردار، نوار نسوز آزبست بدون غبار، و نوار نسوز آزبست فویل‌دار. در ادامه، نگاهی اجمالی به این سه محصول خواهیم انداخت:

نوار آزبست غباردار که با نام نوار آزبست خالص هم شناخته می‌شود، قادر به تحمل دماهای بالا تا 550 درجه سانتیگراد می‌باشد اما به دلیل سمی بودن، تنها مجاز به استفاده در فضاهایی مانند موتورخانه‌ها و خطوط لوله می‌باشند.

نوار آزبست بدون غبار، موسوم به شیر تفلون، دارای یک لایه تفلون روی نوار آزبست است تا غبار سمی آن را تا حدی مهار نماید. مقاومت این نوار در برابر گرما، تا 350 درجه سانتیگراد بوده و با آن که خطر کمتری دارد اما همچنان، قابل به کارگیری در محیط‌های عمومی نبوده و اکثراً در نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

برای تولید نوار آزبست فویل‌دار، نوار نسوز آزبست را با یک لایه فویل آلومینیومی می‌پوشانند. این کار، علاوه بر بهبود استحکام در نوار، تحمل حرارتی آن را تا 600 درجه سانتیگراد بالا خواهد برد.

در هر یک از محصولات فوق، در صورت نیاز به استحکام بیشتر، نوار را با افزودن سیم فولادی یا استیل ضد زنگ تقویت می‌کنند. عرض نوارهای نسوز آزبست، معمولاً بین 1.5 تا 5 سانتیمتر خواهد بود.

همان طور که پیش‌تر اشاره شد، نوارهای بافته شده از الیاف نسوز آزبست، علیرغم محدودیت‌های موجود، همچنان به دلیل برخورداری از ویژگی‌های منحصر به فرد، در برخی محیط‌های خاص که تماس مستقیمی با انسان و طبیعت نداشته باشد، به کار گرفته می‌شود. برجسته‌ترین ویژگی‌های نوار نسوز آزبست عبارتند از:

• * تحمل حرارتی بالا تا 550 درجه سانتیگراد؛ این مقدار در نوار آزبست بدون غبار، 350 درجه سانتیگراد و در نوار آزبست فویل‌دار، 600 درجه سانتیگراد خواهد بود.
• * رسانایی حرارتی پایین
• * انسجام و تراکم بالای الیاف
• * خواص مکانیکی مطلوب و مقاوم در برابر کشش و سایش
• * استحکام قابل توجه
• * نفوذ ناپذیر در برابر آب و روغن
• * عملکرد مثبت در محیط‌های اسیدی و قلیایی

با توجه به مزایای عنوان شده برای نوار آزبست، و اشاره به علل محدودیت استفاده از آن، عجیب نیست که عایق بندی قطعات موجود در موتورخانه، اصلی‌ترین کاربرد این محصول می‌باشد. استفاده از این نوار، تنها در صورتی مجاز است که امکان استفاده از جایگزین‌های معرفی شده برای این محصول میسر نباشد. در چنین شرایطی، از موارد استفاده نوار نسوز آزبست، می‌توان حوزه‌های زیر را نام برد:

• * آب بندی قطعات در نیروگاه‌ها و صنایع پتروشیمی
• * عایق بندی قطعات در سکوهای نفتی و جایگاه سوخت
• * تولید فلنج و واشر
• * عایق بندی مخازن صنعتی و کوره‌های حرارتی
• * ساخت خطوط لوله ایزوله
• * عایق بندی دیواره‌ها در کاخانه سیمان

سوالات متداول

1. نوع بافت نوار نسوز آزبست چه مزیتی دارد ؟

الیاف آزبست ( نوار اتاق ماشین ) بافتی شبیه به شمشیر و بسیار مستحکم دارد که همین امر باعث میشود تا از اتلاف انرژی جلوگیری شود .

2. انواع نوار آزبست نسوز کدام است ؟

• نوارآزبست غباردار که از پودر آزبست (غبار آزبست )با لایه ای ازPTFE    بافته شده و با نام تفلون شیر معروف است  .
• نوار آزبست بدون غبار که از آزبست خالص بدون گردو غبار بافته شده و فاقد مواد مضر میباشد .

3. موارد کاربرد نوارهای آزبست در کجاست ؟

مهمترین کاربرد نوارهای آزبست نسوز در صنایع پتروشیمی ،نیروگاهی ،سکوهای نفتی ، استفاده بعنوان آستری در البسه ضد حریق ،آب بندی دیگهای بخار و تاسیسات خانگی و صنعتی مورد استفاده میباشد .

4. مهمترین خصوصیت نوارهای آزبست چیست ؟

 از مهمترین خصوصیات نوار نسوز آزبست می توان به تحمل کشش و سایش و  تراکم نسبتا بالا و منسجم بودن نوع  بافت اشاره کرد .

5. ابعاد نوار ازبست نسوز به چه صورت است ؟

نوار آزبست نسوز به صورت رول ،  با قطر  5/1   و 3  mm    و در عرضهای 3  تا  10   cm و   به طولهای متفاوت با درخواست مشتری عرضه میشود .

منابع:

asbestos.com

gongyaosealing.com

perfectpacking.in

heveryspec.com