ورق ویکتوری

ورق ویکتوری، موسوم به ورق سلولزی یا مقوا نسوز ، تحت فشار بالا و  از الیاف سلولزی و ترکیب آن با الیاف کاغذ تولید می‌گردد. به این ترتیب، این محصول فاقد هرگونه ماده سمی بوده و همین امر، آن را تبدیل به یکی از ورق‌های نسوز محبوب و در برخی شرایط، جایگزینی مناسب برای آزبست نموده است.

امروزه انواع مختلفی از ورق‌های نسوز تولید می‌گردد که بنا بر ماده یا مواد اولیه در تولید آن‌ها، ویژگی‌ها و در نتیجه کاربردهای متفاوتی خواهند داشت. اما می‌توان مزایای زیر را در بین تمام انواع ورق‌های نسوز، مشترک دانست:

• تحمل دماهای بالا و حفظ ساختار و ثبات ابعادی در دمای پایین
• عملکرد مطلوب مواد اسیدی و قلیایی که منجر به مقاومت در برابر خوردگی شیمیایی و زنگ زدگی می‌گردد.
• قدرت مهار فشارهای وارد شده بر قطعات که منجر به افزایش طول عمر تجهیزات می‌گردد .
• خواص مکانیکی قابل توجه و مقاومت در برابر کشش و سایش

اصلی‌ترین کاربرد مشترک انواع ورق‌های نسوز، تولید واشر برای درزگیری فضای خالی بین قطعات و جلوگیری از خروج مواد داخل آن‌ها می‌باشد.

علیرغم وجود تنوع گسترده در میان ورق نسوز ، که انتخاب‌های فراوانی را در اختیار صنعت‌گران قرار می‌دهد، برای دستیابی به عایق بندی مناسب و پیشگیری از آسیب دیدن تجهیزات در حین کار، لازم است که اطلاعات بیشتری درمورد ویژگی‌های ورق انتخابی داشته باشیم تا میزان تحمل حرارتی، مقاومت در برابر فشار و خواص شیمیایی آن، با نیازهای محیط عایق بندی تناسب داشته باشد. 

در این مقاله قصد داریم تا به مطالعه‌ای اجمالی در مورد ورق ویکتوری و بررسی ویژگی‌ها و کاربردهای این محصول زیست محیطی بپردازیم.

اصلی‌ترین ماده اولیه در تولید ورق ویکتوری ، الیاف سلولزی می‌باشد و به همین دلیل، بزرگ‌ترین مزیت استفاده از این محصول نسوز، سازگار بودن آن با محیط زیست و بی خطر بودن برای سلامت انسان است. ورق ویکتوری، با توجه به ویژگی‌های مشابه الیاف آزبست، یکی از جایگزین‌های ورق آزبست به شمار می‌آید؛ البته در شرایطی که نیاز به تحمل حرارت بیش از 150 درجه سانتیگراد نباشد.

واشرهای تهیه شده از الیاف بلند و در هم تنیده آزبست، از اواخر قرن 19 میلادی، به صنعت معرفی گردید و پس از آن، به مدت صد سال، به دلیل تحمل حرارتی بالا تا بیش از 700 درجه سانتیگراد، مقاومت شیمیایی قابل توجه و نفوذ ناپذیری خیره کننده، یکی از محبوب‌ترین عایق‌های صنعتی به شمار می‌آمد. 

اما در سال‌های پایانی قرن 20 میلادی، در پی افزایش مراجعه افراد مبتلا به مشکلات تنفسی و انجام مطالعات گسترده در این زمینه، مشخص شد که تمام این بیماران، با محصولات تولید شده از آزبست، تماس مستقیم داشته‌اند.

 پژوهش‌های انجام شده نشان داد که غبار میکروسکوپی آزبست، بسیار سمی بوده و در صورت برش، خراش دادن و یا شکستن آزبست، به راحتی وارد سیستم تنفسی می‌گردد. 

این مسئله در طول زمان می‌تواند منجر به ابتلای کارگران به بیماری‌های سخت تنفسی از جمله سرطان ریه و آزبستوز گردد. به این ترتیب، استفاده از محصولات تولید شده از الیاف آزبست، در فضاهای عمومی به طور کامل ممنوع شد و محدود به دیگ‌های بخار، موتورخانه‌ها و محیط‌هایی گردید که تماس مستقیمی با انسان یا محیط زیست نداشته باشد.

 همچنین، دانشمندان در صدد شناسایی مواد نسوز زیست محیطی با خواص مشابه آزبست برآمدند که نتیجه آن، استفاده از الیافی مانند آرامید، گرافیت و الیاف سلولزی بود.

استفاده از الیاف سلولزی (مواد فایبری) در تولید ورق‌های نسوز موجب می‌شود تا واشرهای ساخته شده از آن‌ها، بسیار انعطاف پذیر بوده، و برش و هندلینگ آسانی داشته باشد.

 به همین دلیل است که این واشرها را با نام واشر نرم و فایبر سبزی هم می‍شناسند. 

از سوی دیگر، از آن‌جا که ورق ویکتوری، شباهت زیادی به مقوا دارد، این محصول را مقوای نسوز هم می‌نامند.

ورق ویکتوری، ترکیبی از چند نوع الاستومر، حلال و فیلر خواهد بود. بعد از ترکیب این مواد، خمیر به دست آمده را بین دو غلتک عبور می‌دهند که یکی بزرگ‌تر از دیگری است. غلتک بزرگ‌تر توسط بخار گرم شده و همین امر، باعث می‌شود که خمیر به آن بچسبد.

 سپس، غلتک کوچک‌تر که با جریان آب خنک می‌گردد، خمیر را به شکل ورق و با ضخامت دلخواه، پهن می‌نماید. زمانی که خمیر به ضخامت دلخواه رسید، آن را با مواد نچسب ترکیب نموده و ورق‌ها را برش می‌دهند.

ورق ویکتوری، به دلیل مزایای متعددی که دارد، یکی از محصولات پر کاربرد در میان ورق‌های نسوز به شمار می‌آید. 

در ادامه، نگاهی کوتاه به برجسته‌ترین ویژگی‌های این محصول نسوز خواهیم داشت:

• کاملاً غیر سمی بوده و استفاده از آن در اماکن گوناگون، هیچ خطری برای سلامت انسان و حفظ محیط زیست نخواهد داشت.
• شکل پذیری این محصول در حد قابل قبولی می‌باشد.
• ورق ویکتوری، ساختار خود را در دماهای پایین، تا منفی 50 درجه سانتیگراد حفظ می‌نماید.
• دمای کاربردی این محصول برای استفاده طولانی مدت، در حدود 120 درجه سانتیگراد تخمین زده شده است. این در حالی است که برخی مصرف کنندگان معتقدند که ورق ویکتوری، دماهای بالا را تا 150 درجه سانتیگراد نیز تحمل خواهد نمود.
• این ورق را می‌توان در ضخامت‌های مختلف، تولید کرد.
• خواص شیمیایی ورق ویکتوری قابل توجه بوده و باعث گردیده تا در محیط‌های حاوی سوخت‌ها، سیالات، روغن‌ها و غیره عملکرد مناسبی داشته باشد. البته استفاده از الیاف طبیعی و سلولزی در این محصول، موجب گردیده تا بازده آن در محیط‌های اسیدی و قلیایی قوی و یا حاوی بخار، چندان چشمگیر نباشد.
• ورق ویکتوری، در مقایسه با مزایای متعدد خود، قیمت مقرون به صرفه‌ای دارد.
•  

همان گونه که پیش‌تر اشاره شد، ورق ویکتوری را می‌توان در محیط‌هایی که نیاز به تحمل حرارتی بالاتر از 150 درجه سانتیگراد نداشته باشند، جایگزین ورق آزبست نمود؛ چرا که باقی ویژگی‌های این محصول، مشابه آزبست می‌باشد. برخورداری از این مزایا و خصوصیات، در کنار قیمت اقتصادی ورق ویکتوری، باعث شده تا بتوان از آن در صنایع گوناگون استفاده نمود. 

می‌توان موارد زیر را عمده‌ترین کاربردهای ورق نسوز ویکتوری دانست:

• آب بندی قطعات پمپ‌ها، فیلترهای روغن و کاربراتورها
• تولید واشرهای درزگیری
• عایق بندی قطعات خودرو
• آب بندی تجهیزات در صنعت کشتیرانی

منابع

alliedpackingandrubber

henniggasket

gardico