ورق دونیت

ورق نسوز دونیت ، موسوم به ورق تنجید دار، از پرس نمودن یک صفحه فلزی، در بین دو لایه ورق آزبست تولید می‌گردد.

استفاده از آزبست در ساخت این محصول، موجب شده تا به کارگیری آن در صنعت، با محدودیت‌های جدی روبرو باشد.

به همین دلیل، طی سال‌های اخیر، از جایگزین‌های غیر سمی مانند گرافیت نیز، برای تولید ورق دونیت استفاده می‌گردد.

انواع گوناگون ورق‌های نسوز که اغلب به عنوان واشر مورد استفاده قرار می‌گیرند، با استفاده از مواد مختلفی تولید می‌شوند و به همین دلیل، ویژگی‌ها و در نتیجه، کاربردهای متفاوتی خواهند داشت.

با این حال، تمامی انواع ورق‌های نسوز موجود در بازار، در موارد زیر یکسان هستند:

• * برخورداری از مقاومت بالا در برابر گرما و عملکرد مطلوب در شرایط آب و هوایی گوناگون
• * خواص مکانیکی فوق العاده و مقاومت بالا در برابر کشش و سایش
• * قدرت مهار فشارهای وارد شده بر قطعات که منجر به افزایش طول عمر تجهیزات و به مرور زمان، کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری می‌شود.
• * حفظ بازده قابل قبول در محیط‌های اسیدی و قلیایی که آن‌ها را در برابر خوردگی شیمیایی و اکسیداسیون مقاوم می‌سازد.

اصلی‌ترین کاربرد ورق‌های نسوز را می‌توان ساخت واشر بر شمرد.

این واشرها، فضای خالی بین قطعات را پر کرده و دو مزیت به همراه دارند. اول، از نشت مواد داخل تجهیزات جلوگیری می‌کنند؛ و دوم، با مهار فشارهای وارد شده، مانع از آسیب دیدن قطعات می‌گردند.

اگرچه تمامی انواع ورق‌های نسوز ، از مزایای متعددی برخوردار هستند اما هنگام انتخاب ورق نسوز مناسب، باید به شدت و ضعف هر یک از این ویژگی‌ها و هماهنگی آن با نیازهای موجود در محیط عایق بندی توجه نمود تا علاوه بر رسیدن به نتیجه مطلوب در عایق بندی، از آسیب دیدن قطعات و بروز خسارات جدی جلوگیری شود.

در این مقاله، قصد داریم تا به مطالعه یکی از ورق‌های نسوز جدید با نام ورق دونیت پرداخته و ویژگی‌ها و کاربردهای آن را بررسی نماییم.

ورق دونیت را از دو لایه آزبست و یک صفحه نازک استیل، در میان آن دو تولید می‌کنند.

استفاده از طناب آزبست در ساخت این محصول، به دلیل سمی بودن غبار آزبست، به کارگیری آن را محدود به فضاهایی می‌کند که تماس مستقیمی با انسان و یا محیط زیست نداشته باشد.

واشرهای تولید شده از ورق آزبست، در قرن 19 به صنعت معرفی شد و به دلیل داشتن استحکام بالا در عین انعطاف پذیری خیره کننده، به سرعت تبدیل به یکی از محبوب‌ترین مواد نسوز استفاده شده در حوزه عایق بندی صنعتی گردید.

الیاف بلند و شمشیری شکل آزبست، چنان در هم تنیده هستند که محصولات تولید شده از آن را در برابر فشار، دمای بالا، نفوذ آب، روغن و بیشتر مواد شیمیایی، مقاوم می‌سازند.

همچنین، این محصولات، موجب صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی خواهند بود.

اما در حدود صد سال بعد، و در پی افزایش مراجعه بیمارانی با علائم تنفسی مشابه، مشخص شد که غبار بسیار ریز آزبست، سمی است.

به این معنا که در صورت خراشیدگی و یا برش الیاف آزبست، غبار آن وارد سیستم تنفسی گردیده و پس از مدتی، منجر به بروز بیماری‌های خطرناکی مانند آزبستوز و یا سرطان ریه خواهد شد. آگاهی از این موضوع، باعث حساسیت جوامع بین المللی در مورد عوارض استفاده از آزبست در تولید مواد نسوز و اعمال محدودیت‌های شدید در این زمینه گردید.

در نتیجه، به کارگیری آزبست در فضاهای عمومی به طور کامل ممنوع شد و استفاده از این محصولات، تنها در محیط‌هایی مجاز اعلام گردید که در دسترس انسان و یا تماس با محیط زیست نباشند.

از آن پس، اصولاً محصولات تولید شده از آزبست را تنها در موتورخانه‌ها، دیگ‌های بخار و غیره مورد استفاده قرار می‌دهند.

با وجود محدودیت‌های جدی استفاده از آزبست در عایق بندی صنعتی، چشم‌پوشی از ویژگی‌های منحصر به فرد این ماده نسوز، چندان ساده نیست و به همین دلیل، صنعتگران، آن را در برخی حوزه‌های خاص به کار می‌گیرند.

ورق دونیت ، نمونه‌ای گویا از تلاش برای استفاده از آزبست در تولید محصولات نسوز می‌باشد که به منظور افزایش استحکام، با یک ورق استیل تقویت گردیده است.

این ورق، با پانچ کردن یک صفحه استیل، میان دو ورق نسوز آزبست تولید می‌شود.

البته، گاهی به جای ورق استیل، از صفحه حلبی استفاده می‌کنند تا هزینه تولید ورق دونیت، مقرون به صرفه‌تر باشد.

اگرچه تقویت ورق آزبست با صفحه استیل، استحکام آن را افزایش خواهد داد اما همچنان، استفاده از این محصول در محیط‌های عمومی و در دسترس انسان، به طور کامل ممنوع است.

به این ترتیب، عمده کاربرد ورق‌های دونیت، در کارخانه‌های تمام اتوماتیک و محیط‌هایی است که نیازی به حضور انسان در آن‌ها وجود نداشته باشد.

ورق آزبست تقویت شده با صفحه استیل، دارای ویژگی‌های مثبت متعددی است که استفاده از آن را با وجود محدودیت‌های موجود، توجیه می‌نماید. برخی از مهم‌ترین مزایای استفاده از ورق دونیت عبارتند از:

• * بهبود مقاومت این محصول در برابر فشار و قدرت بالاتر در مهار فشارهای وارد شده به قطعات، نسبت به ورق آزبست خالص
• * افزایش میزان مقاومت حرارتی؛ به طوری که ورق دونیت، قادر خواهد بود تا حرارت غیر مستقیم را به مدت طولانی، تا 900 درجه سانتیگراد تحمل نماید؛ یعنی حدود 100 درجه سانتیگراد، بیش از تحمل حرارتی ورق آزبست خالص. البته مقاومت حرارتی ورق دونیت، در صورت تماس با حرارت مستقیم، به حدود 700 درجه سانتیگراد خواهد رسید.
• * برخورداری از تراکم مناسب و استحکام بالا
•  

با وجود مزایای متعدد، بزرگ‌ترین عیب ورق نسوز دونیت، سمی بودن غبار آزبست می‌باشد که استفاده از این محصول را محدود به عایق بندی قطعات در کارخانه‌های تمام اتوماتیک، و تولید واشر آب بندی اگزوز و سرسیلندر می‌نماید. به همین دلیل، طی سال‌های اخیر، در برخی موارد، ورق‌های آزبست را با ورق گرافیت جایگزین می‌کنند تا امکان به کارگیری ورق دونیت در محیط‌های بیشتری فراهم باشد.

منابع:

dianpian

petroket

cn-sealings